പഴയ പള്ളി പൊളിച്ചു.പുതിയ പള്ളി റോഡിനൊപ്പം രണ്ടാം നിലയിൽ പണിതു.പള്ളിയുടെ ഗ്രൗണ്ട് ഫ്ലോർ (ആദ്യത്തെ പള്ളി ) മദ്രസയാക്കാൻ പറ്റുമോ? അവിടെ സ്ത്രീകളെ കൂട്ടി ക്ലാസ്സ്‌ നടത്താൻ പറ്റുമോ ?

 

മസ്ജിദായി വഖ്ഫ് ചെയ്യപ്പെട്ടാൽ ഭൂമിയുടെ അടിത്തട്ട് മുതൽ ആകാശം വരെ മസ്ജിദിന്റെ പരിധിയിൽ ഉൾപ്പെടുന്നതാണ്. അവിടെ മറ്റൊന്നും നിർമ്മിക്കൽ അനുവദനീയമല്ല. ബേസ്‌മെന്റിൽ കുട്ടികളെ പഠിപ്പിക്കാമെങ്കിലും മസ്ജിദിൽ സൂക്ഷിക്കേണ്ട കാര്യങ്ങളെല്ലാം സൂക്ഷിക്കൽ നിർബന്ധമാണ്.അതിനാൽ  സ്ത്രീകൾക്ക് അശുദ്ധിയുള്ളപ്പോൾ അവിടെ പ്രവേശിക്കൽ അനുവദനീയല്ല.എന്നാൽ ആദ്യമേ വഖഫിന്റെ വഖഫ് ചെയ്ത് നിർമിക്കുന്ന സമയത്ത് ബേസ്മേന്റിൽ  മദ്രസയോ മസ്ജിദിന്റെ മറ്റ് ആവശ്യ കാര്യങ്ങളോ നിർമ്മിക്കൽ അനുവദനീയമാണ്.

ഇവിടെ വഖഫിന്റെ സന്ദർഭത്തിൽ ബേസ്മെന്റിൽ സ്വാതന്ത്ര്യ മദ്രസ എന്ന ഉദ്ദേശ്യം ഇല്ലാതിരുന്നതിനാൽ തന്നെ പുതുക്കിപ്പണിയുമ്പോൾ അവിടെ മദ്രസ നിർമ്മിക്കൽ അനുവദനീയമല്ല.

وَحَاصِلُهُ أَنَّ شَرْطَ كَوْنِهِ مَسْجِدًا أَنْ يَكُونَ سُفْلُهُ وَعُلْوُهُ مَسْجِدًا لِيَنْقَطِعَ حَقُّ الْعَبْدِ عَنْهُ لِقَوْلِهِ تَعَالَى {وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ} [الجن: 18] بِخِلَافِ مَا إذَا كَانَ السِّرْدَابُ أَوْ الْعُلْوُ مَوْقُوفًا لِمَصَالِحِ الْمَسْجِدِ فَإِنَّهُ يَجُوزُ إذْ لَا مِلْكَ فِيهِ لِأَحَدٍ بَلْ هُوَ مِنْ تَتْمِيمِ مَصَالِحِ الْمَسْجِدِ فَهُوَ كَسِرْدَابِ مَسْجِدِ بَيْتِ الْمَقْدِسِ هَذَا هُوَ ظَاهِرُ الْمَذْهَبِ وَهُنَاكَ رِوَايَاتٌ ضَعِيفَةٌ مَذْكُورَةٌ فِي الْهِدَايَةِ وَبِمَا ذَكَرْنَاهُ عُلِمَ أَنَّهُ لَوْ بَنَى بَيْتًا عَلَى سَطْحِ الْمَسْجِدِ لِسُكْنَى الْإِمَامِ فَإِنَّهُ لَا يَضُرُّ فِي كَوْنِهِ مَسْجِدًا لِأَنَّهُ مِنْ الْمَصَالِحِ فَإِنْ قُلْتُ: لَوْ جَعَلَ مَسْجِدًا ثُمَّ أَرَادَ أَنْ يَبْنِيَ فَوْقَهُ بَيْتًا لِلْإِمَامِ أَوْ غَيْرِهِ هَلْ لَهُ ذَلِكَ قُلْتُ: قَالَ فِي التَّتَارْخَانِيَّة إذَا بَنَى مَسْجِدًا وَبَنَى غَرْفَةً وَهُوَ فِي يَدِهِ فَلَهُ ذَلِكَ وَإِنْ كَانَ حِينَ بَنَاهُ خَلَّى بَيْنَهُ وَبَيْنَ النَّاسِ ثُمَّ جَاءَ بَعْدَ ذَلِكَ يَبْنِي لَا يَتْرُكُهُ وَفِي جَامِعِ الْفَتْوَى إذَا قَالَ عَنَيْت ذَلِكَ فَإِنَّهُ لَا يُصَدَّقُ

[ابن نجيم، البحر الرائق شرح كنز الدقائق ومنحة الخالق وتكملة الطوري، ٢٧١/٥]

(وَإِذَا جَعَلَ تَحْتَهُ سِرْدَابًا لِمَصَالِحِهِ) أَيْ الْمَسْجِدِ (جَازَ) كَمَسْجِدِ الْقُدْسِ (وَلَوْ جَعَلَ لِغَيْرِهَا أَوْ) جَعَلَ (فَوْقَهُ بَيْتًا وَجَعَلَ بَابَ الْمَسْجِدِ إلَى طَرِيقٍ وَعَزَلَهُ عَنْ مِلْكِهِ لَا) يَكُونُ مَسْجِدًا......قَوْلُهُ: وَإِذَا جَعَلَ تَحْتَهُ سِرْدَابًا) جَمْعُهُ سَرَادِيبُ، بَيْتٌ يُتَّخَذُ تَحْتَ الْأَرْضِ لِغَرَضِ تَبْرِيدِ الْمَاءِ وَغَيْرِهِ كَذَا فِي الْفَتْحِ وَشَرَطَ فِي الْمِصْبَاحِ أَنْ يَكُونَ ضَيِّقًا نَهْرٌ (قَوْلُهُ أَوْ جَعَلَ فَوْقَهُ بَيْتًا إلَخْ) ظَاهِرُهُ أَنَّهُ لَا فَرْقَ بَيْنَ أَنْ يَكُونَ الْبَيْتُ لِلْمَسْجِدِ أَوْ لَا إلَّا أَنَّهُ يُؤْخَذُ مِنْ التَّعْلِيلِ أَنَّ مَحَلَّ عَدَمِ كَوْنِهِ مَسْجِدًا فِيمَا إذَا لَمْ يَكُنْ وَقْفًا عَلَى مَصَالِحِ الْمَسْجِدِ وَبِهِ صَرَّحَ فِي الْإِسْعَافِ فَقَالَ: وَإِذَا كَانَ السِّرْدَابُ أَوْ الْعُلُوُّ لِمَصَالِحِ الْمَسْجِدِ أَوْ كَانَا وَقْفًا عَلَيْهِ صَارَ مَسْجِدًا. اهـ. 

[ابن عابدين، الدر المختار وحاشية ابن عابدين (رد المحتار)، ٣٥٧/٤]

فَرْعٌ] لَوْ بَنَى فَوْقَهُ بَيْتًا لِلْإِمَامِ لَا يَضُرُّ لِأَنَّهُ مِنْ الْمَصَالِحِ، أَمَّا لَوْ تَمَّتْ الْمَسْجِدِيَّةُ ثُمَّ أَرَادَ الْبِنَاءَ مُنِعَ وَلَوْ قَالَ عَنَيْت ذَلِكَ لَمْ يُصَدَّقْ تَتَارْخَانِيَّةٌ،

[ابن عابدين، الدر المختار وحاشية ابن عابدين (رد المحتار)، ٣٥٨/٤]

മുഫ്തി ഹാഫിസ് അബ്ദുറഹ്‌മാൻ ഖാസിമി പത്തനംതിട്ട